Podwyższony poziom wolnej trijodotyroniny (FT3) przy prawidłowym wyniku TSH jest dość częstym zjawiskiem. Czy jednak zawsze powinien być traktowany jako niepokojący objaw wymagający interwencji? Sprawdźmy, kiedy wartości te powinny zaniepokoić, a kiedy mieszczą się jeszcze w normie.
Czy wysokie FT3 z podwyższonym TSH to powód do niepokoju?
Uogólniając - sam fakt wysokiego FT3 przy prawidłowym lub nieznacznie podwyższonym TSH raczej nie świadczy automatycznie o zaburzeniach hormonalnych tarczycy. Jednak każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie, analizując także inne wyniki i objawy.
Jakie są przyczyny podwyższonego FT3 przy prawidłowym TSH?
Możliwych przyczyn kilku:
- Przejściowe zaburzenie równowagi hormonalnej organizmu pod wpływem stresu, zmiany diety, aktywności fizycznej itp.
- Działanie niektórych leków - głównie sterydów i preparatów stymulujących
- Zaburzenia w transporcie i metabolizmie hormonów tarczycy
- Rzadko - podkliniczna postać nadczynności tarczycy
Kiedy wysokie FT3 świadczy o nadczynności tarczycy?
Sam podwyższony poziom FT3 przy prawidłowym TSH raczej nie świadczy otoczenie o pełnoobjawowej nadczynności tarczycy. Jednak w połączeniu z innymi czynnikami może wskazywać na rozwijającą się chorobę Gravesa-Basedowa lub toksyczny guzek tarczycy. W szczególności powinny zaniepokoić takie sytuacje:
- FT3 utrzymuje się na wysokim poziomie mimo odstawienia potencjalnie wpływających leków
- Występują typowe objawy nadczynności - nerwowość, kołatanie serca, ubytek masy ciała
- Obecne są cechy oftalmopatii Gravesa-Basedowa
- W badaniu USG widoczne są zmiany ogniskowe w tarczycy
Leczenie przyczyn wysokich wartości FT3 i prawidłowego TSH
Jeśli za podwyższony FT3 odpowiadają jakieś czynniki zewnętrzne - przede wszystkim należy je wyeliminować. Oznacza to m.in.:
- Odstawienie leków mogących zaburzać gospodarkę hormonalną, o ile jest to możliwe
- Korekta niewłaściwej diety - zbyt niskokalorycznej, ubogiej w jod, bogatej w goitrogeny
- Leczenie chorób współistniejących, które mogą wpływać na metabolizm hormonów tarczycy
Często po wyeliminowaniu tych czynników poziom FT3 samoczynnie się normlizuje.
Czy wysokie FT3 i TSH wymagają leczenia farmakologicznego?
Leki na obniżenie podwyższonego FT3 i TSH podaje się zwykle tylko w wyraźnej nadczynności tarczycy. Przy prawidłowych objawach i braku ewidentnej patologii w tarczycy leki blokujące wydzielanie hormonów raczej nie są wskazane, gdyż z dużym prawdopodobieństwem zaburzą naturalną równowagę hormonalną.
Wpływ leków na poziom FT3 w surowicy
Pewne grupy leków, zwłaszcza sterydy i preparaty pobudzające układ współczulny mogą powodować wzrost FT3. Dlatego przed badaniem hormonów tarczycy warto przerwać ich stosowanie na kilka tygodni, o ile jest to możliwe.
Dieta i suplementacja przy podwyższonym FT3 i prawidłowym TSH
Odpowiednio zbilansowana dieta i suplementacja składnikami mineralnymi może pomóc w łagodzeniu dysbalansu hormonalnego. Zaleca się m.in.:
- Dostarczanie organizmowi wystarczającej ilości jodu
- Ograniczenie potraw bogatych w goitrogeny - kapusty, soi, orzechów
- Uzupełnianie ewentualnych niedoborów cynku, selenu i witamin z grupy B
Podsumowanie - kiedy niepokoić się o zbyt wysokie FT3
Podwyższone FT3 przy prawidłowym TSH na ogół nie jest powodem do niepokoju, o ile nie towarzyszą mu inne niepokojące objawy. Kluczowe jest wyeliminowanie potencjalnych czynników zaburzających i obserwacja, czy poziom hormonu samoczynnie się unormlizuje. Leki blokujące wydzielanie hormonów tarczycy powinno się stosować tylko w wyraźnej nadczynności gruczołu.
Podsumowanie
Podwyższone FT3 przy prawidłowym TSH to dość częste zjawisko, które najczęściej nie wymaga leczenia. Kluczowe jest jednak znalezienie przyczyny takiego stanu i wyeliminowanie potencjalnych czynników zaburzających. Tylko w przypadku wyraźnych objawów nadczynności tarczycy konieczne jest wdrożenie terapii farmakologicznej. Regularna kontrola pozwoli ocenić, czy poziom hormonów samoczynnie się unormlizuje.
Najczęstsze pytania
Jaka jest normalna wartość FT3?
Prawidłowe stężenie FT3 mieści się w granicach 3,5-6,5 pmol/l (2,3-4,2 pg/ml).
Jakie badania wykonać przy podwyższonym FT3?
Oprócz FT3 i TSH należy oznaczyć FT4, przeciwciała anty-TPO i anty-TG. Konieczna jest też ultrasonografia tarczycy.
Jak szybko obniżyć podwyższone FT3?
Bez leczenia farmakologicznego FT3 obniża się zazwyczaj stopniowo, w ciągu kilku tygodni lub miesięcy po usunięciu przyczyny.
Jaka dieta przy podwyższonym FT3?
Zaleca się dietę bogatą w jod i cynk, z ograniczeniem goitrogenów - soi, kapusty, orzechów.
Kiedy podwyższone FT3 wymaga leczenia?
Leczenie farmakologiczne jest konieczne przy objawach nadczynności tarczycy lub utrzymującym się bardzo wysokim FT3.
Tagi
Udostępnij
